شاخص های عملکرد و نقش آنها در بودجه عملیاتی
نوشته شده توسط : مرتضی

 

 
مقدمه :
یکی از مهمترین مراحل در اجرای بودجه ریزی عملیاتی استخراج شاخص های عملکرد برای سنجش عملکرد برای سنجش عملکرد تخصیص بهینه منابع است.
سیستم سنجش عملکرد تنها در صورتی کامل خواهد بود که نتایج آن به شهروندان و اقشار ذیی نفع گزارش شود.
شاخص های عملکرد :
الف/شاخص های کارایی = که بر میزان تحقق هدف بدون در نظر گرفتن هزینه ها تاکید می ورزد.
ب/شاخص های اثربخشی = که بر نحوه استفاده از منابع بدون توجه به خدمات ارائه شده تاکید میورزد.
ج/ شاخص های حجم کار= رایج ترین شیوه های ارزیابی عملکرد هستند و در خدمت اهداف عملیاتی مختلفی هستند.
 
1- دلایل سنجش عملکرد
ا
2- انواع شاخص های عملکرد
·         شاخص های نتایج: میزان تحقق اهداف برنامه ها را نشان می دهند.و همچنین تاثیر اقدامات سازمان بر مشتریان سازمان یا شهروندان را ارائه می کند.
 
·         شاخص های ورودی: میزان منابعی را که برای برنامه خاصی سرمایه گذاری شده و خروجی ها و نتایج را ایجاد می کند نشان می دهد.
 
 
 
1-2:انواع شاخص های ورودی
1-تعداد کارمندان تمام وقت
2-تعداد ساعات کار انجام شده
3-کل هزینه های عملیاتی
4-حجم ریالی منابع مصرف شده
                                                  
·         شاخص های خروجی: نمایانگر میزان محصولات یا خدمات ارائه شده یا مقدار کار انجام شده هستند.
1-3:انواع شاخص های خروجی
 
1-تعداد مجوز های صادرشده 2-میزان پیاده روهای مرمت شده3-تعداد افراد آموزش دیده    4-تعداد دستگیریها توسط پلیس  
 
·         شاخص اثر بخشی: میزان کاری را نشان می دهد که با استفاده از میزان منابع به کار رفته انجام شده است.
 
·         شاخص خدمات: نمایانگر اثر بخشی براورده ساختن انتظارات مشتریان است.مانند:توانمندی،پاسخ گوییو کامل بودن محصول یا خدمت است.
 
·         شاخص های اثر بخششی هزینه ها :اثر بخشی هزینه ها عناصر اثر بخشی و نتیجه را با یک شاخص واحد می سنجد.
 
·         شاخص های توصیفی:برای تامین اطلاعات مختلفی به کار میروند که برای درک عملکرد سازمان به کاربران کمک می کنند.این شاخص ها معمولٱ خارج از کنترل سازمان هستند.
 
3- سلسله مراتب شاخص ها
شاخص های عملکرد در همه سطوح تصمیم گیری به کار گرفته می شود شاخص های نتایج بهترین شاخص ها در بحث مربوط به سیاست گذاری هستند،ولی شاخص های خروجی و اثر بخشی برای تصمیم گیری مدیریتی و عملیاتی سود مندند.وقتی شاخص ها طبق سلسله مراتب خود به کار رونند می توان اطمینان کرد که برنامه ها از تحقق سیاستهای اصلی حمایت می کنند.
4- معایب شاخص های عملکردی
1- شاخص های عملکرد تنها یکی از جنبه های ااطلاعاتی هستند که برای ازیابی پاسخگویی و تصمیم گیری بود جه ای مورد استفاده قرار می گیرد.
2- استفاده اثر بخش از شاخص های عملکرد در تصمیم گیری نیازمنند گذشت زمان و مقوله ای بلند مدت است.
3- شاخص ها فقط «اطلاعات»هستند.
5- ارتباط مدیریت نتایج و سنجش عملکرد
در مدیریت نتیجه نگر یا محصول نگر بیان روشن انتظارات و توقعات از برنامه و سپس ایجاد شیوه ای برای ردگیری یا سنجش میزان موفقیت آ‌ن مهمترین بحث تلقی می شود.سنجش عملکرد یکی از شیوه های سنجش پیشرفت برنامه در نیل به اهداف مورد نظر است.
مراحل سیستم سنجش عملکرد
1-تقویت مشارکت و ارتباط درون سازمانی و برون سازمانی :توانایی سازمان را در زمینه تامین نتایج ارزشمند افزایش میدهد. 
   2-انتخاب شاخص های عملکرد :برای انتخاب شاخص های عملکرد باید معیارهای زیر را در نظر گرفت:
ü      شاخص باید تاثیرات سازمان را آشکار کند و بین اهداف و آرمانهای سازمان ارتباط مستقیمی برقرار سازد.
ü      در انتخاب شاخص باید از گرایش به مدیریت خرد پرهیز شود.
ü      باید مواردی که به آنها اعتبار تعلق می گیرد هدف قرار دهد
ü      باید موفقیت سازمان را به نمایش بگذارند.
ü      باید به پرسش هایی که برای قانون گذاران و سایر تصمیمگیران اهمیت دارند،پاسخ دهند.
ü      باید اثر بخشی هزینه ها را در نظر بگیرند،چون گرد ؛آوری اطلاعات از لحاظ هزینه ها باید توجیه پذیر باشد.
3- تعریف شاخص ها:
تعریف شاخص های عملکرد ،شرح روشنی از شاخص ها ارائه می دهد.
4- ویژگی های شاخص های عملکرد:
1-هم خوانی با برنامه 2-پاسخ گو بودن3-اعتبار4-قابل اتکاء5-اثر بخشی هزینه6-سودمندی7-قابلیت دسترسی8-مقایسه پذیری9-هم خوانی با سیستم های مالی10-وضوح
5- گردآوری دادهها :
مواردی که در گردآوری داده ها باید ملاحظه قرار گیرد:
o        در حال حاظر چه اطلاعاتی گردآوری می شود؟
o        برای گردآوری داده ها چه فرم ها و سیستم های جدید ضروری است؟
o        برای گردآوری داده ها چه منابعی مورد نیاز است؟
o        داده ها را به چند طریق باید گردآوری کرد؟
o        زمان لازم برای ایجاد اعداد و ارقام چگونه است؟
1- 5 منابع داده ها
 
2.       سوابق سازمانی
3.       سوابق سازمان های دیگر
4.       قراردادهای خرید کالا یا خدمات
5.       سرشماری های سالیانه از مشتریان
6.       گزارشات مالی
7.       سوابق و دفاتر تولید
8.       پرونده ثبت فعالیت ها
9.       مجوزهای صادر یا باطل شده و انواع گزارشات
 
2-5 ابزار گرد آوری داده ها
v      نظر سنجی
v      گروه های کاری ویژه
v      کارکنان آموزش دیده
v      فرم های گردآوری اطلاعات
v      سیستم های مدیریت اطلاعات
نکات قابل توجه برای اطمینان از دقت و انسجام گردآوری داده ها:
1.       آموزش
2.       محرمانه بودن اطلاعات
3.       دقت
 
 
6- شناسایی فرصت های بهبود
 
7- تعیین اهداف عملکرد
 
8- تحلیل داده ها و ارزیابی عملکرد :
فرایند کسب داده ها و سازمان دهی اطلاعات به گونه ای که نتیجه گیری میسر باشد تحلیل داده ها نام دارد.
 
9- استفاده ارز شاخص های عملکرد به عنوان ابزار مدیریتی
 
10- گزارش عملکرد
نکاتی در ارائه گزارش عملکرد:
§         گزارشات باید ساده و معنا دار باشد.
§         باید منظم و در فواصل معین ارائه شود.
§         برای مخاطبان مختلف گزارشات متفاوتی در نظر گرفته شود.
§         پیشرفت به سوی تحقق اهداف سازمان تشریح شود.
جمع بندی:
وجود شاخص های عملکرد یکی از الزامات اساسی بودجه ریزی عملیاتی محسوب می شود و می تواند در ارزیابی عملکرد فعالیت هایی که بودجه به آنها اختصاص می یابد نقش اساسی ایفا کند.
مرتضی محسنی
رشته مدیریت بازرگانی
 
پاییز90



:: بازدید از این مطلب : 554
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : دو شنبه 14 آذر 1390 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: